Başak Nur GÖKÇAM
Çevre Koruma ve Ambalaj Atıklarını Değerlendirme (ÇEVKO) Genel Sekreteri Mete İmer, basın mensuplarıyla yaptığı gündem değerlendirme toplantısında sürdürülebilirlik ve çevre konularındaki gelişmeleri masaya yatırdı. Toplantıda Global Compact (Küresel İlkeler Sözleşmesi), Yeşil Mutabakat, Green Washing (Yeşil Aklama), Sınırda Karbon Vergisi ve buna yönelik hazırlıkların yanı sıra ambalaj atıklarının geri dönüşümü gibi konular değerlendirildi.
Karbon emisyonları hedeflerinde özel sektöre büyük bir pay düştüğünü belirten Mete İmer, “Global Compact (Küresel İlkeler Sözleşmesi) raporunda özel sektörün, sürdürülebilir kalkınma amaçlarına katkısı analiz edilmiş ve yapılan değerlendirmeler sonucunda, özel sektörün yüzde 85’inin planlananın gerisinde kaldığı görülmüş. Ayrıca özel sektörün en büyük kat kısının ise ekonomik büyüme ve istihdam yaratılması olduğu tespit edilmiş. Fakat yapılan incelemeler, özellikle son 7-8 sene içinde iklim, doğa, su ve atıklar aleyhine gelişmelerin yaşandığı yönünde.
Yani istihdam açısından büyüme sağlansa da gezegenin faydasına olan bir şey yaşanmıyor” dedi. Firmaların veya kurumların çevresel, sosyal ve yönetişim anlayışlarını özetleyen ESG raporuna ilişkin konuşan İmer, “ESG raporlamasına odaklanıldı fakat kalkınma amaçlarına gerektiği kadar odaklanıldığını düşünmüyorum. Şirketlerin önceliğine kalkınma amaçlarını alması gerekiyordu. Hedeflere ulaşmak için kısa vadeli hedeflerin üzerinde durmak lazım” diye konuştu.
Döngüsel ekonomi modeline geçilecek
Ambalaj atıklarının kontrol yönetmeliğinin 2024 yılı itibarıyla değişeceğini hatırlatan Mete İmer, “Atık direktifleri artık değişiyor. Hedefte döngüsel ekonomi modeline geçmek var.
Geri dönüşümdeki hedefleri yükseltmek, daha az plastik kullanmak, plastiklerin tekrar kullanımını sağlamak ve tek yönlü plastikleri engellemek gibi pek çok konu yılbaşından itibaren lafta kalmayacak. Çünkü Avrupa Birliği bu konuyu yasal düzenleme haline getirme hazırlığında. Gerek ceza gerekse de teşvik yoluyla yapılacak. Bu düzenlemeler Türkiye’yi de etkileyeceği için Avrupa Birliği’ni yakından izlemekte fayda var” önerisinde bulundu. Gelinen noktada insanın, dünyanın atmosferini değiştirdiğini belirten İmer, “Fosil yakıtlardan acilen çıkılması gerekiyor.
Biz ne yazık ki hâlâ kömür kullanıyoruz. Kömürün tüm dünya için büyük bir enerji kaynağı olduğu bir gerçek fakat birçok ülke kömürden çıkış için bir planlama hazırladı. Türkiye’nin de böyle bir plan hazırlaması lazım. Dünyanın iklim değişikliğine uyum sağlamamız şart. Bu noktada, gelişmiş ülkelerin, finansal akış düzeni sağlaması da büyük bir gereklilik. Öte yandan gelişmiş ülkelerin yenilenebilir enerji yatırımlarının da en az 3 kat artırmaları gerektiği kanaatindeyim” değerlendirmesinde bulundu.
GETAM faaliyetlerine başladı
ÇEVKO Vakfı ve Yıldız Teknik Üniversitesi arasında imzalanan iş birliği protokolü kapsamında, İstanbul Kalkınma Ajansı, Yenilikçi İstanbul Mali Destek Programı desteğiyle hayata geçen Türkiye’nin ilk Geri Kazanım Test ve Araştırma Merkezi GETAM da faaliyetlerine başladı.
GETAM’da, ambalajların geri dönüştürülebilir olup olmamasından kompostlanabilirliğine, içerdiği geri dönüştürülmüş madde oranından biyobozunurluğuna kadar birçok alanda testler gerçekleştirilebilecek. Merkeze ilişkin bilgi veren ÇEVKO Genel Sekreteri Mete İmer, “Uluslararası ve ulusal standart ve akreditasyon kuralları esas alınarak kurulan GETAM, kendi alanında Türkiye’de bir ilk oluşturuyor. Merkezde, ambalajların geri dönüştürülebilir olup olmamasından kompostlanabilirliğine, içerdiği geri dönüştürülmüş madde oranından biyobozunurluğuna kadar birçok alanda testler gerçekleştirilebilecek” dedi.
Merkezinin çalışma düzenini esas olarak sanayiden, yani ambalajlı ürün üreten ekonomik işletmelerden, ambalaj üreticilerinden ya da geri dönüşüm tesislerinden gelen analiz taleplerinin belirleyeceğini ifade eden ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, “GETAM faaliyetlerinde öncelik, PET dışı plastikler yani PE ve PP türevi plastiklere verilmiş durumda. Bu analizler kısa sürede yapılıp sonuçlanabilecek analizler. GETAM’da atık ve plastik malzemelerde biyobozunurluk ve mikrobiyal testler de yaptırmak mümkün. Bu testler ise doksan günlük, altı aylık veya bir yıllık süreleri bulabiliyor” diye konuştu.
GETAM, ihracat yapan firmalar için önemli olacak
Özellikle AB üyesi ülkelere yapılan ihracatta çevre odaklı düzenlemelerin artan önemine işaret eden ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, GETAM bu konuda gerekli analizlere ihtiyaç duyan firmalara da hizmet verecek. Bu tür test ve analizler yurt dışında da bazı merkezlerde yapılabiliyor, ancak GETAM’ın fiyat avantajı, verimli ve yüksek kalitedeki çalışma ortamıyla, ülkemizden olduğu kadar yurtdışından da taleplerin gelebileceğini ön görüyoruz” şeklinde konuştu.
