1923 yılında gerçekleştirilen Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi, Yunanistan’da çıkarılan Yasa ile “Küçük Asya (Anadolu) Felaketi” olarak tanımlanmaya başlanmıştı.
Yunanistan’ın batı Makedonya bölgesindeki Kayalar (Ptolemaida) kentinde, 1922 “Küçük Asya (Anadolu) Felaketi”nin anısına devasa bir anıt açıldı. Anıtın açılışı 21 Eylül 2025 Pazar günü öğleden sonra gerçekleşti.
Kayalar’daki “Küçük Asyalılar (Anadolu) Derneği” ev sahipliğinde gerçekleştirilen törene bölgedeki çeşitli derneklerin temsilcileri, sivil toplum kuruluşları ve siyasiler katıldı. Dernek binasının karşısındaki parka yerleştirilen anıt anma ayininin hemen ardından törenle açıldı.
Açılışta, siyasiler konuşmalar yaptı ve tarihçi Vlassis Agtzidis bir konuşma yaptı. Agtzidis, “Küçük Asya (Anadolu) Felaketi”nin nedenleri ve sonuçları hakkında konuştu, toplumsal alanda tarihi hafızanın korunmasının önemini vurguladı.
Yeni Demokrasi Partisi Kozani Milletvekili Mihalis Papadopulos, “şekil alan anı” kavramına değinirken, Batı Makedonya Bölge Genel Sekreteri Yorgos Amanatidis, anıtı bir “ilham kaynağı” olarak nitelendirdi ve geçmişte yaşananların tekrarlanmaması gerektiğini hatırlattı. Eordaea Belediye Başkanı Panagiotis Plakentas ise bu anıtın, göçmen nesillerin atalarına karşı bir “onur borcu” olduğunu söyledi ve projenin hayata geçirilmesine katkıda bulunan herkese teşekkür etti.
Dernek başkanı Vassiliki Hatzikiriakou, anıtın sembolizmini açıkladı. Anıtta, İzmir Limanı, yılanlar içinde kalan şehir, kırık bir tekne ve bir ağacın köklerinde acıdan ve göçmenlikten doğan umut ve yeni topraklardaki yeniden doğuş gibi semboller yer alıyor.
Açılış töreni, çelenk sunumu, saygı duruşu, dernek korosunun şarkıları ve belediye orkestrasının seslendirdiği Yunanistan ulusal marşı ile son buldu.
